Λευκωσία: Η προσπάθεια της Κυπριακής Δημοκρατίας να διατηρήσει ένα υποτυπώδες στράτευμα, για να μπορεί να αντιμετωπίσει τις τουρκικές επιβολές, ακόμα και μέσα σε συνθήκες οικονομικής κρίσης, μπορεί στα μάτια των ξένων να φαίνεται εντελώς διαφορετική. Παρόλο που τα τελευταία χρόνια τα όσα ξοδεύονται για σκοπούς αμυντικής θωράκισης αφορούν, κατά κύριο λόγο, τη συντήρηση των υφιστάμενων οπλικών συστημάτων, παρόλο που ο εξοπλισμός των κυπριακών ενόπλων δυνάμενων είναι υποδεέστερος σε σύγκριση με πολλές γειτονικές και τις πλείστες ευρωπαϊκές χώρες, εντούτοις η Κύπρος παραμένει ανάμεσα στις δέκα πιο στρατιωτικοποιημένες χώρες της υφηλίου. Όπως και τα προηγούμενα χρόνια έτσι και η τελευταία έκθεση του γερμανικού οίκου BICC (Bonn International Center for Conversion), που καταγράφει το βαθμό στρατιωτικοποίησης παγκοσμίως για το έτος 2014 -και στηρίζεται σε στοιχεία του οικονομικού έτους 2013-, τοποθετεί την Κύπρο στην πρώτη δεκάδα. Σύμφωνα με το δείκτη GMI (Global Militarisation Index - Διεθνής Δείκτης Στρατιωτικοποίησης), η Κύπρος βρίσκεται στην 6η θέση. Μαζί με την Ελλάδα, η οποία βρίσκεται στην ένατη θέση (του σχετικού πίνακα), αποτελούν κατά το BICC τις πιο στρατιωτικοποιημένες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατά σειρά κατάταξης, σύμφωνα με το δείκτη GMI, στην πρώτη δεκάδα βρίσκονται Ισραήλ (831,6 μονάδες GMI), Σιγκαπούρη (801 μονάδες), Αρμενία (783), Συρία (773,6), Ρωσία (761), Κύπρος (757,1), Δημοκρατία της Κορέας (756,7), Ιορδανία (748,7), Ελλάδα (746,8) και Αζερμπαϊτζάν (746,2). Ο σχετικός δείκτης χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες: δαπάνες 8 μονάδες (στρατιωτικές δαπάνες επί του ΑΕΠ και στρατιωτικές δαπάνες σε σχέση με δαπάνες στον τομέα της υγείας), προσωπικό 9 μονάδες (στρατιωτικό και παραστρατιωτικό προσωπικό επί του συνόλου του πληθυσμού, στρατιωτική εφεδρεία επί του συνόλου του πληθυσμού, στρατιωτικό-παραστρατιωτικό προσωπικό σε σύγκριση με ιατρικό προσωπικό), οπλικά συστήματα 4 μονάδες (αριθμός βαρέων όπλων επί του συνόλου του πληθυσμού). Σ' ό,τι αφορά τις αμυντικές δαπάνες, Κύπρος και Ελλάδα παίρνουν 4,4 μονάδες που είναι η πιο χαμηλή ανάμεσα στις χώρες της πρώτης δεκάδας. Αντίθετα, σ' ό,τι αφορά το ένοπλο προσωπικό, η Κύπρος παίρνει 4,9 μονάδες που είναι από τις πιο υψηλές όπως και το 3,3 που παίρνει σ' ό,τι αφορά τον βαρύ οπλισμό. Από τους λόγους που επηρεάζουν την κυπριακή βαθμολογία είναι η υποχρεωτική θητεία για τους άρρενες πολίτες, ο αριθμός των αστυνομικών και ο αριθμός των εφέδρων, σε συνάρτηση με το γεγονός ότι ο συνολικός πληθυσμός της Κύπρου δεν ξεπερνά το ένα εκατομμύριο. Η Τουρκία βρίσκεται πολύ πιο κάτω από την Κύπρο και την Ελλάδα. Ο δείκτης GMI (689,1) την τοποθετεί στην 24η θέση παγκοσμίως και δέκατη ανάμεσα στον πίνακα των ευρωπαϊκών χωρών. Κι αυτό γιατί ο πολύ μεγαλύτερος πληθυσμός της Τουρκίας χαμηλώνει κατά πολύ τις σχετικές μονάδες, με αποτέλεσμα η χώρα αυτή να φαίνεται λιγότερο στρατιωτικοποιημένη. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η αντίστοιχη περσινή έκθεση τοποθετούσε την Κύπρο στην ένατη θέση, η Ελλάδα πέρσι βρισκόταν εκτός πρώτης δεκάδας (12η θέση), ενώ η Τουρκία παραμένει εδώ και μερικά χρόνια στην 24η θέση. Αναλύοντας την κατάσταση στρατιωτικοποίησης της Ευρώπης, και ειδικότερα για την Κύπρο, η έκθεση του BICC αναφέρει περίπου τα ίδια όπως και στην περσινή έκθεση, χωρίς να σημειώνεται η ύπαρξη τουρκικού κατοχικού στρατού. Συγκεκριμένα αναφέρεται ότι: «Το υψηλό επίπεδο στρατιωτικοποίησης της Κύπρου είναι το αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης διένεξης μεταξύ της ελληνικής και της τουρκικής πληθυσμιακής ομάδας στο νησί». Για την Ελλάδα αναφέρεται πως: «Το γεγονός ότι η Ελλάδα δείχνει υψηλό δείκτη στρατιωτικοποίησης είναι το αποτέλεσμα της επί δεκαετιών συσσώρευσης στρατιωτικών εξοπλισμών και την πολύ αργή μείωση του τεράστιου αμυντικού προϋπολογισμού. Ενώ η χώρα διατηρεί ακόμα μεγάλο αριθμό βαρέων οπλικών συστημάτων, έχει αποφασίσει να μειώσει μακροπρόθεσμα το στρατό της». Όπως αναφέρεται και σε προηγούμενη έκθεση του 2011, ο υψηλός δείκτης στρατιωτικοποίησης σε Ελλάδα και Κύπρο είχε να κάνει με το Κυπριακό πρόβλημα και την αντιπαράθεση με την Τουρκία. Πιο συγκεκριμένα, αναφερόταν: «Το άλυτο πρόβλημα στην Κύπρο αντικατοπτρίζεται στη συνεχιζόμενη υψηλή στατιωτικοποίηση (1990: 3η θέση, 2000: 5η θέση, 2009: 7η θέση)». Ο υψηλός δείκτης στρατιωτικοποίησης της Ελλάδας οφείλεται από τη μια στην ύπαρξη του Κυπριακού, αλλά και στη συνεχιζόμενη αντιπαράθεση με την Τουρκία. Μόλις στις 31η θέση οι ΗΠΑ και 64η η Βρετανία Κοιτάζοντας κανείς τον πίνακα, που δημοσιοποίησε το BICC, θα δει με έκπληξη ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες, αν και καταγράφουν υψηλό βαθμό στρατιωτικοποίησης, βρίσκονται πολύ πέρα από την πρώτη δεκάδα και καταλαμβάνουν την 31η θέση, υποχωρώντας τρεις θέσεις από τον αντίστοιχο πίνακα του 2013. Η Βρετανία βρίσκεται ακόμα πιο κάτω από τις ΗΠΑ στην 57η θέση, έχοντας ωστόσο σημειώσει σημαντική άνοδο από το 2013, καθώς βρισκόταν στην 64η θέση. Στην έκθεση του BICC σημειώνεται πως οι ΗΠΑ «παραμένει η πρώτη χώρα παγκοσμίως σ' ό,τι αφορά τον αμυντικό προϋπολογισμό (640 δισεκατομμύρια δολάρια) και κατέχοντας το 37% των στρατιωτικών δαπανών παγκοσμίως». Η χαμηλή θέση που καταλαμβάνουν οι ΗΠΑ εξηγείται ως εξής: «Σε αντίθεση με τις στρατιωτικές δαπάνες (3,8% επί του ΑΕΠ) για σκοπούς διατήρησης ενός από τους μεγαλύτερους στρατούς παγκοσμίως, οι δαπάνες των ΗΠΑ στον τομέα της υγείας αριθμούν 17,9% επί του ΑΕΠ». Σ' ό,τι αφορά τη χώρα που κρατά την πρώτη θέση, εδώ και αρκετά χρόνια, αυτή είναι το γειτονικό μας Ισραήλ. Ο δείκτης στρατιωτικοποίησης του BICC στηρίζεται στα στοιχεία του ίδιου του οργανισμού αλλά και στοιχεία προερχόμενα και από άλλες πηγές όπως το ινστιτούτο SIPRI της Στοκχόλμης, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και το ινστιτούτο IISS.
Γράφει: Ανδρέας Πιμπίσιης
http://www.philenews.com/